Herten gevangen bij Termunten in 1660

Memoria.

Anno Domini 1660 op maendach den 21 maij olde stijl is mij Ambtman Phebus Themmen des morgens om 6 uiren bekent gemaeckt dat sick alhijr bij grote Termunten hadde vertoent een seker hart lopende bij de koeien door het lant.

Waerop ik voert hebbe ordre gestelt dat verscheiden huirsluiden mit haer winthonden bent gecomen om datselve te vervolgen ende achterhaelen, zijnde daerop de jacht angestelt ende het hart vervolget.

Hetwelcke sick voert mit een ongemiene snellichheit heft begeven over de Dullarts dijck, springende in de Dullart achter de provinciale holtingen ende schuilende aldaer solange tot dat de jaegers mit haer honden mede bij de holtinge quaemen.

Waerop het hart sich voert in onser aller presentie op het swemmen heft gelecht ende sick nae de Dullart hen in begeven, alwaer het in der haest van een hondt, soo mede in de Dullart spronck, al swemmende is vervolget ende entlijck angetroffen, springende de hondt boven op het hart, ende bijtende hetselven van boven in 't hoeft ende oren.

Waertegens het hart sick dapper weerde mit sijn vorrenste lopers, zijnde nu het hart ende dan wederomme de hondt onder waeter ende sulden nae alle apparentie beide hebben moeten verdrencken, ten sij dan eene van de jagers was in de Dullart gesprongen ende deselve beide hadde gereddet, nemende de hondt een tijtlanck touw om de hals an het landt treckkende.

Waerop het hart al bloedende ende pruistende levendich is toe lande gecomen ende aldaer (uit vrese dat het toevoel muchte zijn gequetset ende gebeten) voert gedodet ende op stockken nae Termunten gedraegen, lanck zijnde soevendehalf holtvoeten ende hoec vier voet ende swaer nae gissinge ongeveer anderhalf hondert pondt, hebbende twe strampel horens op 't hoeft.

Voerts is mede op deselve dach ende morgen tijt, terwijl wij mit het meergenoemde hart in actie waeren, mede in de Dullart vervolget een hinde, zijnde drachtich ende omtrent van gelijck grote ende swaerte als het hart hetwelcke aldaer mit een schip levendich is gevangen ende an landt gebrocht.

Maer van daer wederom los gecomen zijnde, is wederom in de Dullart gelopen ende op 't nije mit het schip achterhaelt ende voert levendich mit een wagen an het ambthuis tot Termunten gebracht ende aldaer eenige weken levendich bewaert.

Immiddels heft hetselve aldaer een jonck hart geworpen, t'welck de olde hinde soog gelijck een lam, ende naederhandt bij ongeval is ommegecomen.

Noch is mede desselvigen daeges bij Reide in de Eemse gevangen een hart, oock van gelijcke grote ende swaerte als het eerste, t'welck mede mit een waegen doot alhijr tot Termunten is gebracht mit verwonderinge van alle menschen soo in grote mennigte van alle oerden en plaetsen alhijr tot Termunten zijn gecomen omme sowel de beide dode harten als de levendige hinde toe besien.

Ende zijn de beide dode harten door mij nae Gronningen gesonden ende aldaer an de volle Raedt voereert, welcke daervan hoeft voer hoeft elck een gedielte hebben genoten hen tot de stadts sijndicus, rentemester ende beide secretarien incluis, ende is de levendige hinde voereert an de beide heeren gedeputieerden van stadt ende lande soo datselve jaer de commissie hadden van post ende paelwarcken in den Cleioldampte, is desen aldus pro memoria ten protocol angetiekent.

pro mo P. Themmen, Ambtman.

[Later toegevoegd:] Door mij nagezien Henricus Berghuijs, ambtman van het Cleij Oldambt, richter van Appingedam en annexe carspelen, 1760.

En in het jaar 1700 negen en zestig door sijn Hoogheijd angesteld tot ontvanger van de convoeijen en licenten te Termunterzijl, H. Berghuijs.